نور الزهرا (سلام الله علیها)

از آيت الله بهجت پرسيده شد اين که شنيده مي شود کارهاي خير و اعمال صالح توفيق الهي مي خواهد يعني چه و آيا اين موضوع با اختيار منافاتي ندارد؟ ايشان در پاسخ فرمودند:«اگر توفيق و دستگيري خدا نباشد، مگر کارهاي اختياري انسان انجام مي شود؟ بايد دستگيري و توفيق از ناحيه خدا باشد تا با اعمال اختيار و اراده از ناحيه بنده، کارهاي اختياري انجام شود. تازه انجام افعال اختياري مشروط به بقاي حيات و صحت و نبود موانع است.

به طور مثال براي انجام نماز بايد بنده ساجد و… باشد و عنوان سجود به قيام مبدل شود و شخص قائم، راکع و ساجد شود، اين ها همه از او و به سوي اوست؛ زيرا وجود و ايجاد تا چه رسد به حرکات و سکنات به اوست، چنان که مي فرمايد: «مارميت اذ رميت ولکن ا… رمي» (آن هنگام که سنگريزه ها را پرتاب کردي اين تو نبودي که انداختي، بلکه خدا انداخت.) ما همين اندازه مي دانيم که خداوند امر فرموده و نهي کرده و ما در فعل و ترک مضطر نيستيم و همين مصحح عقوبت است و نيز با وجدان ثابت مي شود که خود را در مورد تکليف فاعل مايشاء و مختار و خالق فعل مي دانيم. انسان فاعل ما به است نه فاعل ما منه(يعني زمينه ساز فاعل حقيقي است نه فاعل حقيقي و ايجادي).

“تسنیم”