کارگاه تخصصی مطالعات (مقدمات، لزومات و اهمیت مطالعات زنان)
پرداختن به موضوع زن جدید نیست ولی جدی است، زیرا جامعه انسانی از زن و مرد تشکیل یافته و خلقت انسان به گونه ای است که زن و مرد نه عین هم بلکه عون هم باشند و موضوع زن هم که از زمان آفرینش حوا شروع شده ،اگر چه از نظر رتبی مؤخر از آفرینش حضرت آدم می باشد ولی از نظر کیفی ،خاص و ویژه می باشد ،چون حضرت آدم از خاک ولی حوا از آدم ،نه خاک، آفریده شده است.خداوند در قرآن کریم می فرماید:"ای آدم ما از جنس خودت برای تو زوج آفریدیم".
علاوه بر خلقت ویژه زن ،توجه خاص ادیان به او و آکادمیک شدن بحث زن از دهه 1970 میلادی ابتدا در کشورهای آمریکایی و سپس اروپایی موجب پرداخته شدن به رشته مطالعات زنان گردید.
از فرمایشات امام خمینی (ره)نیز می توان به اهمیت موضوع زن پی برد،از آن جمله هشت نظریه ایشان در این رابطه است که اساس کار فمینیسم اسلامی در دانشگاهها را تشکیل می دهد.همچنین به روشنی می توان اهتمام مقام معظم رهبری به این موضوع را از لابلای کتاب “زن و باز یابی هویت حقیقی او” دریافت که بارها فرموده اند:"ما در خصوص زنان از دنیا طلبکاریم".
پس ازدیدگاههای زیر به بحث زن پرداخته شده است:
1- خلقت
2- ادیان
3- دنیای غرب و آکادمیک شدن رشته مطالعات زنان
4- داخل کشور که نظرات امام راحل و مقام معظم رهبری نقطه عطف آن محسوب می شوند.
از آنجا که موضوع زن، بحثی بنیادین می باشد ناگزیر به تاریخ تحولات زنان که شامل سه مرحله است می پردازیم:
مرحله اول : دوران مادر شاهی
مرحله دوم : دوران تنزل شخصیتی زن
مرحله سوم : دوران دیدگاههای جدید
قبل از اینکه مردان به قدرت جسمانی خود پی ببرند،زنان تمدنهای اولیه انسانی را به وجود آوردند،از آثار باستانی به جای مانده می توان استنباط کرد ،زنان اولین کشاورزان،غارنشینان،صنعتگران و دامداران می باشند. همچنین مرد به دلیل زاینده بودن زن دنباله رو او بود.
اما پس از پی بردن مرد به قدرت جسمانی خود و تمایل او به بحث مالکیت خصوصی، با شروع جنگها دوره مادر شاهی رو به افول گذاشت و جسم زن، بر خلاف قانون خلقت در تملک مرد در آمد و منجر به احساس وظیفه مرد نسبت به دفاع از او شد وبدلیل مورد تهاجم قرار گرفتن زن توسط دشمن به عنوان عنصری شکست پذیر در جنگها و شانه خالی کردن مرد از زیر بار این وظیفه زنده به گور کردن دختران مرسوم و دوره مادر شاهی به دوره مادر شومی بدل گردید.این تنزل شخصیتی زن قبل از میلاد مسیح (عهد عتیق) شروع شد و در هر نقطه از زمین به شکلی بروز کرد:
در شرق، بزرگترین تمدن آریاییها با آیین زرتشت ، رویکردی نسبتا متعادل به زن ولی نگاهی ابزاری (تولید نسل) به او داشتند.
در غرب، تمدن آنگلوساکسون (انگلستان امروزی) با آیین یهودیت،برای زن یک شخصیت برزخی میان حیوان و مرد قائل بودند.
در نیمکره جنوبی (جزیره العرب)با تعصبات قومی و قبیله ای و توحش تمام دختران را زنده به گور می کردند.می توان گفت: ظهور اسلام در تاریکترین بخش از کره زمین و جریانات پس ازآن مثل ولادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها دلیلی بر اصلاح آن تفکرات و حمایت صد در صدی اسلام از حقوق زن می باشد.
«استاد آرام نیا»