نور الزهرا (سلام الله علیها)

خانواده مناسب ترین بستر برای پیدایش رفتارهای مذهبی است. از آنجا که تربیت مذهبی کودک دارای سیر منطقی و منظمی است ،در اسلام به رعایت تناسب بین ماهیم آموختنی به کودک و سن او توجه خاصی شده است . آنچه به کودک درباره ی آموزه های دینی ارایه می شود و او یاد می گیرد ، فقط از طریق تکرار ، تقلید و آشنایی است. هر چه سن او بالاتر رود ،مفاهیم مذهبی کم تر می شود. تعقل و تفکر جای تقلید صرف را می گیرد. توصیه شده است در سه سالگی به کودک کلمه ی 《لا اله الا الله 》 و در چهار سالگی کلمه ی 《 محمد رسول الله (ص) 》را یاد دهید و در پنج سالگی او را به سوی قبله متوجه کنید تا با مقدمات نماز آشنا شود.

البته اجبار کودک به یادگیری مفاهیم و اعمال مذهبی بسیار اشتباه است ؛ چرا که با خوشی و سرور او در تعارض  است و گاه منجر به سر خوردگی ، لج بازی و بی رغبتی نسبت به مسایل مذهبی می شود ، بلکه باید نسبت به این امر ، ظریف برخورد کرد.

در این سنین ، کودک به نوع رفتار و عملکرد والدین در موقعیت های گوناگون توجه ویژه دارد و به صورت غیر مستقیم آنها را می آموزد.بنابراین ،واکنش افراد خانواده نسبت به مسایل مذهبی براو تاثیرعمیقی می گذاردوزمینه ی گرایش یا طرد مسایل مذهبی دراوفراهم می آید. انجام عبادت درحضور فرزند، اوراتشنه ی هم رنگی باآنان می کند.

اگر والدین وبزرگترها،برای کودکی که در این زمینه علاقه نشان می دهد،پاداشی درنظر بگیرند،کودک را برای تکرار عمل شایسته اش مشتاق تر می سازند.تشویق وتقویت رفتارمثبت کودکان،سبب شکل گیری عادت های ارزشمند درآنان می شود.

زمانی باید کودک را تشویق کردکه رفتارپسندیده ای از او سر بزندکه البته تشویق می تواندبه صورت کلامی،غیرکلامی،مادی ومعنوی،مستقیم یاغیرمستقیم باشد.

درباره ی روش مناسب تعلیم مفاهیمی مثل خدا،قیامت و…باید به این نکته توجه داشت که شناخت وادراک کودک دراین سنین،بیشترحسی است وبنابه اقتضای سن وسالش،نمیتواند مسایل را به صورت عقلانی درک کند؛از این رو، بهتراست اورابانشانه هاوزیبایی های محسوس خلقت آشناکردواین گونه اورا متوجه آفریننده ساخت.چنین شناختی موجب می شودتااونسبت به خدااحساس خوشایندی داشته باشد که این در پایداری رابطه ی وی با خداوندوپیدایش رفتارهای مثبت دینی موثر است.

درمقابل باید از بیان شدت عذاب جهنم ومسایلی این چنینی وارایه ی چهره ای خشمگین وغضبناک از خداوند،که باعث فاصله گرفتن کودک از خدامی شود،پرهیز کرد.

منبع : گلبانگ تربیت ، نوشته محمد عباسی نیا

مالکی