آداب نوروز از دیدگاه علما
توصیه آیت الله بهجت در خصوص نوروز
حضرت آیتالله بهجت (ره): در ایام نوروز به کمک مستضعفان بشتابید. کسانی که دارند و میتوانند، حتما به کسانی که نادار و محتاج مستمند هستند کمک کنند.
روش مرحوم حاج آقا مجتبی تهرانی (ره)
مرحوم آیت الله مجتبی تهرانی همیشه قبل از تحویل سال مقید بودند که 365 مرتبه دعای «یا مقلّب القلوب» را به طور کامل بخوانند و برای اینکه این دعاها، تا لحظه تحویل سال تمام شود، از یک ساعت قبل از اعلام عید، شروع می کردند و مشغول خواندن این دعای شریف بودند.
ایشان بعد از لحظه تحویل سال هم، مقید بودند که اوّلین چیزی که میل میکردند تربت امام حسین علیهالسلام باشد.
یعنی حضرت استاد در دو روز از سال، مقید بودند که اوّلین چیزی که میخورند، تربت امام حسینعلیهالسلام باشد؛ یکی عید فطر بود که در ابتدای روز با تربت، افطار میکردند، و یکی هم نوروز که بعد از تحویل سال، کمی از آن را میل میکردند.
توصیه آیت الله جوادی آملی حفظه الله
آیت الله جوادی آملی فرمودند: اگر کسی در دنیا با الفبای دین بازی کرد، در قبر هم این الفبا یادش نمی آید تا بگوید خدایش، کتاب آسمانی و امامش کیست. باید توجه داشت که در قبر مشکلات علمی را از ما سۆال نمی کنند، بلکه الفبای دین را سوال می کنند.
بهترین چیزها در موقع تحویل، خواندن این دعا، با توجه به معنی است: «یا مقلّب القلوب و الابصار یا مدبّر الّیل و النّهار یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال». ای خدایی که همه چیز در دست تو است، سال خوشی به همه ما عنایت فرما
در لحظه تحویل سال باید به این نکته توجه کنیم که خودمان به دور شمس دین و قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) بچرخیم، نه این که تنها به این اکتفاء کنیم که زمین به دور خورشید بچرخد؛ زیرا این امر به خودی خود بلوغ نیست.
توصیه آیت الله نوری همدانی درباره تقارن ایام فاطمیه و نوروز
حضرت آیت الله حسین نوری همدانی در پاسخ به سؤال جمعی از مقلدان خود درباره تقارن ایام فاطمیه با عید نوروز، بر ضرورت حفظ شعائر تاکید کرد.
پاسخ این مرجع تقلید به این شرح است:
یکی از جلوه های محبت مردم متعهد ایران نسبت به اهلبیت عصمت علیهم السلام این است که مردم ولایتمدار این مملکت در طول تاریخ هر موقعی که ایام عید با ایام عزاداری اهلبیت علیهم السلام مواجه شده است، مراسم و آداب عزاداری را بر مراسم عید ترجیح داده اند و به این وسیله ارادت خود به اهلبیت علیهم السلام را به نمایش گذاشته اند.
بنابراین روز 13 و 14 و 15 جمادی الأولی که مصادف با 24 و 25 و 26 اسفند 1392 و فاطمیه اول است.
و نیز روز اول و دوم و سوم جمادی الثانیه که مصادف با 12 و 13 و 14 فروردین سال 1393 میباشد و فاطمیه دوم است، ایام عزاداری شهادت صدیقه طاهره فاطمه زهرا علیها السلام میباشد.
در بین این دو ایام برگزاری مراسم دیگر با رعایت موازین شرعی اشکال ندارد.
خداوند متعال عید سال 1393 را بر همگان مبارک بفرماید.
بایدها و نبایدهای نوروز در نظر آیت الله مکارم
گاهی درباره عید نوروز افراط و تفریط دیده میشود و برخی آن را خرافه و بدعت و برخی آن را اسلامی میدانند در حالی که رسمی ملی است و خوبیها و بدیهایی دارد.
ملاک و معیار در این زمینه دستورهای قرآن کریم است و ما باید به آنها عمل کنیم و هرچه خلاف قرآن است کنار بگذاریم و آنچه مطابق آن است را بپذیریم.
خانه تکانی ظاهر و باطن و رعایت بهداشت و دید و بازدیدها از نکات مثبت عید است اما اسلام توصیه میکند در کنار این کارها انسانها درون خود را هم از بدیها خانه تکانی کنند.
حضور و توجهی که مردم در لحظه تحویل سال به مساجد و حسینیهها دارند از جمله خوبیهای نوروز است زیرا مردم دست به دعا و نیایش بر میدارند و اسلام هم بر آن تأکید دارد.
کمک به نیازمندان ودستگیری از محرومان از فواید عید نوروز است. افزایش محبتها و صله رحمها از دیگر فواید نوروز است که اسلام هم بر آن تأکید دارد.
تجدید قوای جسمی و روحی از دیگر آثار نوروز است و ما در اسلام نسبت به انجام این امور و تفریح کردن تاکید و توصیههایی داریم چون تفریح به کار و عبادات کمک میکند.
ایشان در پاسخ به استفتایی درباره تقارن نوروز و ایام فاطمیه پاسخ دادند: «احترام ایام شهادت بانوی اسلام فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بر همه لازم است بنابراین ایام فاطمیه اوّل 13، 14 و 15 جمادی الاولی (24، 25 و 26 اسفند 1392) و همچنین ایام فاطمیه دوم 1، 2 و 3 جمادی الثانی (12، 13 و 14 فروردین 1393) باید به مراسم سوگواری آن حضرت اختصاص داده شود و از برکات آن بهره مند گردند.
ولی در بین این دو ایام، برگزاری مراسم دیگر (با رعایت تمام موازین شرعی) مانعی ندارد. ضمناً انجام مراسم سال نو مانند دید و بازدید، خانه تکانی، نظافت و امثال آن نیز مانعی ندارد.»
حضرت آیت الله العظمی مظاهری و 3توصیه برای تحویل سال
1- بهترین چیزها در موقع تحویل، خواندن این دعا، با توجه به معنی است: «یا مقلّب القلوب و الابصار یا مدبّر الّیل و النّهار یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال». ای خدایی که همه چیز در دست تو است، سال خوشی به همه ما عنایت فرما.
و از خداوند متعال با توسل به اهل بیت «علیهم السلام» بخواهید در این سال، تقوا و رابطه با خودش و سلامتی و امنیت، مقدّر شما بکند و فرج حضرت ولی عصر «ارواحنافداه» انشاءالله حاصل شود.
همچنین محدث قمی در مفاتیح، در آخر دستورات ماهها، نمازی در آن روز نقل می کند و بعد از نماز دعائی و در آن دعا شرافت و کرامت آن عید را نقل می کند که خواندن آن خوب است.
2- هر کس باید جداً حساب سال را و گذشته را بکند و اگر گناهکار است، جداً توبه کند و با حالت توبه وارد سال شود.
3- باید این آتش اختلاف که در همه خانه ها رفته است، با دامن نزدن به آن خاموش شود و از گذشته ها هیچ حرفی زده نشود و گرمی و اتّحاد خانه و خانواده و مجالس با یگدیگر حفظ شود.
میرعیسی خانی