تحلیل و بررسی جریان پذیرش کاپیتولاسیون
تحميل كاپيتوﻻسيون بر ملّت مظلوم ما به وسيله شاه مخلوع سابق از بزرگترين جنايات آمريكا بود كه با مخالفت روحـانيون و ملّت متدين مواجه گشت و از آن پس چه ستم ها و چه جنايات كه بر ملّت ما وارد نشد. (صحيفه نور، جلد 12 ، ص 133 ، پيام به كنفرانس رسيدگى به جنايات آمريكا، تاريخ سخنرانى 11 / 3 / 59 )
در اين چند روز اين تصويب نامه را بردند به مجلس شورا و در آنجا صحبت هائى كردند، مخالفت هائى شد، بعضى از وكــﻼ هم مخالفت هائى كردند، صحبت هايى كردند لكن مطلب را گذراندند، با كمال وقاحت گذراندند، دولت با كمــال وقاحـت از اين امر ننگين طرفدارى كرد ملّت ايران را از سگ هاى آمريكا پست تر كردند، اگر چنانچه كسى سگ آمريكائى را زير بگيرد باز خواست از او مى كنند، اگر شاه ايران يك سگ آمريكائى را زيـر بگيرد بــاز خواسـت مــى كننـد و اگـر چنانچـه يــك آشــپز آمريكائى شاه ايران را زير بگيرد، مرجع ايران را زير بگيرد، بزرگتر مقام را زير بگيرد هيچ كس حــق تعـرض نـدارد، چــرا؟ بـراى اين كه مى خواستند وام بگيرند از آمريكا، آمريكا گفت اين كار بايد بشود ﻻبد اين جور است بعد از سـه چهـار روز وام 200 ميليونى ،200 ميليون دﻻرى تقاضا كردند، دولت تصويب كرد كه در ظــرف 5 سـال مبلــغ مزبـور بـه دولـت ايـران بدهنــد و در عرض 10 سال 300 ميليون بگيرند.(صحيفه نور، جلد 1 ،ص 210، به مناسبت تصويب كاپيتوﻻسيون ، تاريخ سخنرانی 4/ 8 / 43 )
آيا ملّت ايران مى داند در اين روزها در مجلس چه گذشت ؟ مى داند بدون اطﻼع ملّت و به طور قاچـاق چـه جنــايتى واقـع شد؟ مى داند مجلس به پيشنهاد دولت سند بردگى ملّت ايران را امضاء كرد؟ اقرار به مستعمره بــودن ايـران نمــود؟ سـند وحشى بودن ملّت مسلمان را به آمريكا داد، قلم سياه كشيد بر جميع مفاخر اسـﻼمى و ملــى مـا، قلــم ســرخ كشــيد بــر تمام ﻻف و گزاف هاى چندين ساله سران قوم ، ايران را از عقب افتاده ترين ممالك دنيـا پســت تـر كـرد؟ اهانــت بـه ارتــش محترم ايران و صاحب منصبان و درجه داران نمود؟ حيثيت دادگاه هاى ايران را پايمال كرد؟ به ننگين ترين تصويب نامه دولت سابق با پيشنهاد دولت حاضر بدون اطﻼع ملّت با چند ساعت صحبت هاى سرى ، راى مثبت داد؟ ملّـت ايــران را در تحـت اسارت آمريكائى ها قرار داد؟ اكنون مستشاران نظامى و غير نظامى آمريكا با جميع خانواده و مستخدمين آنها آزادنــد هـر جنايتى بكنند، هر خيانتى بكنند، پليس ايران حق بازداشت آنها را ندارد دادگاه هاى ايران حق رسيدگى ندارند، چرا؟ بـراى آنكه آمريكا مملكت دﻻر است و دولت ايران محتاج به دﻻر .(صحيفه نور، جلد 1 ، صفحه 109، پيام به مناسبت تصويب كاپيتوﻻسيون ، تاريخ سخنرانى 4 / 8 / 43 )