ذائقه معنوی
یکی از قواهای معنوی انسان کامل، قوه ذائقه معنوی است. شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که چرا گاهی حال عبادت و مناجات نداریم و گاهی این شوق و تمایل زیاد می شود و چگونه است که عرفا از مناجات با حضرت حق نهایت لذت را می برند آنها چطور ذائقه خود را تنظیم کرده اند؟
حقیقت این است که چنین انسان های کاملی ذائقه خود را به سمت لذات واقعی جهت داده اند و با ترک دلبستگی های مادی و مهمتر از آن ترک گناه به این هدف نائل آمدند چون دل انسان جایگاه ضدین نیست و لذت گناه با لذت مناجات با خدا جمع شدنی نیست مادامی که لذت گناه از دل بیرون نشود لذت انس و مناجات در انسان تجلی نمی یابد. «ترك گناه باعث ميشود كه انسان به گناه دلبستگي پيدا نكند؛ چون مزه آن را نميچشد. در اين صورت توفيق مناجات، دعا و انس با خدا را پيدا ميكند و همانطور که امام باقر عليهالسلام فرمودند با دعا و مناجات در تاريکيها ميتواند به توفيق توبه دست يابد. اينجاست که انسان دوست دارد با محبوب خود در خلوت مناجات کند و ديگر مناجات کردن و دعا خواندن براي او سنگين نيست. وقتي انسان كسي را زياد دوست داشته باشد دوست دارد که تنهايي او را ببيند و با او حرف بزند، صداي او را بشنود و به او نگاه کند.
بندهاي که شيريني مناجات را درک ميکند خدا جاذبهاي در وجود او ميگذارد و او را به سوي خود ميکشد، به طوريکه آنبنده آرزو ميکند کاش اين مناجات و اين حال هفتاد سال طول ميکشيد.» برای همین است که امام سجاد عیه السلام در مناجات المحبین می فرماید: «الهی من ذاالذی ذاق حلاوه محبتک فرام منک بدلاَ؛ كيست كه شيريني محبت تو را چشيده، پس غير تو را دوست گرفت؟ این قوه را می توان از والاترین قوای معنوی انسان کامل شمرد چرا که این قوه اثرات و نتایج باارزشی چون روحیه توکل و اعتماد به نفس، ترک تعلقات و دلبستگی های مادی و ترک معاصی را در پی دارد شاید بتوان گفت این قوه از سریعترین قوا برای رسیدن به غایت زندگی معنوی است.