نرگس طاهری
عنوان : اعجاز در قرآن
استاد راهنما : نگار چهل امیرانی
پژوهشگر: نرگس طاهری
چکیده
این تحقیق به بررسی اعجاز قرآن و ابعاد و دلایل آن پرداخته است و شامل پنج فصل ذیل میباشد:
فصل اول، گذری دارد بر کلیات این تحقیق که شامل: تعریف و تبیین موضوع، اهداف و ضرورت تحقیق،روش تحقیق، سوال های تحقیق، پیشینه موضوع و کلید واژگان می باشد.
فصل دوم، شامل مفاهیم و اصطلاحات اعجاز است که در بردارنده معنای لغوی و اصطلاحی و مفهوم اعجاز، انگیزه و رمز اعجاز، ریشه و حقیقت اعجاز، امکان عقلی اعجاز و… حکمت تنوع معجزات و امتیازات قرآن کریم می باشد.
فصل سوم، گذری دارد بر تحدّی که شامل مفهوم تحدّی، تاریخچه، دامنه، مراحل و ضرورت های تحدّی، تحدّیقرآن، سیر نزولی یا صعودی آیات تحدّی، مدعیان معارضه با قرآن، تفاوت قرآن و شاهکارهای ادبی و… صرفه و نارسایی این دیدگاه و دستاویز مبدعان صرفه و تحلیل آن می باشد.
فصل چهارم، در برگیرنده ابعاد اعجاز می باشد؛ و به اعجاز علمی، اعجاز بیانی، اعجاز تشریعی، اعجاز از نظر اخلاق، استدلال، آفرینش های هنری، اخبار غیبی و قصص، اعجاز از نظر تاریخ و اعجاز عددی قرآن می پردازد.
فصل آخر هم اشاره دارد به دلایل عقلی و نقلی اثبات اعجاز قرآن.
نتیجه گیری
قرآن کریم تنها یک چهره ندارد، یک چهره عمومی دارد که برای همه گشاده است و نور مبین است و رمز هدایت خلقت. اما چهره بلکه چهره های دیگر دارد که آن را تنها به اندیشمندان، آن ها که تشنه حقند و پوینده راهند و خواهان بیشتر، نشان می دهد و به اندازه پیمانه وجود و کوشش و تلاش آمیخته با اخلاصش، سهمی می بخشد. این چهره ها که در لسان احادیث«بطون» قرآن نامیده شده، بر همه کس تجلی نمی کند و به بیان صحیح تر، همه ی چشم ها قدرت دیدن آن را ندارند. قرآن کلام حق است و تراوشی از علم بی انتهای او، و کلام او، رنگ علم او، و علم او رنگ ذات او را دارد، و همه نامتناهی هستند. بنابراین نباید انتظار داشت انسان ها همه چهره های قرآن را ببینند که نمی توان دریایی را در کوزه ای جای داد؛ ولی این را نمی توان و نباید انکار کرد که هر قدر ظرف فکر و اندیشه ها بزرگتر باشد مقدار بیشتری از این اقیانوس بیکران را در خود جای خواهد داد. باید گفت که شگفتی های قرآن هرگز تمام نمی شود و نوآوری های آن به کهنگی نمی گراید.
در گستره تمدن و فرهنگ کهن و متنوع بشری، از دوره های آغازین تاریخ تا زمان حاضر هیچ کتابی در حوزه هیچ مکتب و دینی نیست که صدق، صحّت، صلابت و اعتبار تاریخی اش به روشنی و مقبولیت قرآن کریم باشد. بله قرآن چراغی است که خاموشی نمی پذیرد و گنجینه ای است که گوهر های آن پایان ناپذیر می باشد از همین رو قلم زدن درباره قرآن و سخن گفتن پیرامون آن، کاری بس خطیر است؛ چرا که معرِّف باید از معرَّف اجلی و بر حیطه آن مسلّط و محیط باشد. حال کیست که در برابر قرآن به چنین مزیتی دست یابد.
قرآن و حقایق آن، محدود به زمان، مکان، شرایط و تاریخ خاصی نیست؛ بلکه حقایقی ابدی و جاودانه است که گذر زمان، هیچ گاه آن را کمرنگ نکرده و از صلابت و درخشش آن نخواهد کاست. چه شکوهمند است که پیامبر اکرم(ص)عطای خداوندی سبحان بر این امّت را برای دوران های بعد از حیات خویش، به آن ها ابلاغ فرموده و امت اسلامی را به ثقل گرانبها ارجاع داده و فرموده است: من در میان شما دو میراث گرانبها می گذارم. یکی کتاب خدا و دیگری اهل بیتم. مادام که به این دو تمسک بجویید هرگز گمراه نخواهید شد و آن دو هیچ گاه از یکدیگر جدا نمی شوند تا در قیامت در کنار حوض کوثر به من ملحق شوند. و نکته آخر این که: گفته شد که اعجاز قرآن به همه جهات معنوی و لفظی و کلامی و ترکیبی و اعرابی و به تمام خصوصیات جمله بندی شامل گشته، و روی احاطه و علم نامحدود پروردگار متعال از هر نظر و از هر جهت مورد توجه و حسن انتخاب او قرار می گیرد و چون چنین احاطه علمی به همه جهات معنوی و ظاهری کسی را امکان پذیر نباشد. پس آوردن یک سوره از قرآن مجید اگر چه محتوای آنچندآیه باشد؛ برای غیر پروردگار متعال محال می شود ـ اگر چه همه پشت به پشت هم بدهندـزیرا هرگز فردی نتواند یک قسمت از جهات گذشته را به طوری احاطه پیدا کند که خصوصیتی از آن از نظرش محو نشود.
افراد بشر هر چه با هم اتفاق داشته باشند؛ به جز اعتراف به عجز و قصور خودشان نمی توانند در این جهت موفق آیند. چنان که در مدت هزار و چهارصد سال با هم بودن مخالفین مقتدر و زبردست، هرگز نتوانسته اند با قرآن مجید مقابله کنند، و تا ابد نیز نخواهند توانست.
